تحقیقات نشان داده است بیشتر کسانی که به کتاب و
کتابخوانی علاقه دارند والدینی داشته‌اند که در دوران کودکی لحظات شیرین و گرمی را
در هنگام خواندن داستان‌ها برای آنها ساخته و پرداخته‌اند.با عمل به توصیه های زیر
دانش آموزان جذب کتاب شده به طوری که کتاب را بهترین دوست خود بدانند و از آن جدا
نشوند.
زمان خاصی را به عنوان زمان خواندن داستان در نظر بگیرید : این مورد به خصوص برای
کودکان نوپا بسیار مهم است. زمان قصه‌سرایی نبایدطولانی باشد، در اینجا کیفیت از
همه چیز مهمتر است، اما سعی کنید آن را به صورت برنامه‌ای منظم در هر روز دنبال
کنید.
چگونه دانش آموزان را به مطالعه علاقه‌مند کنیم؟
تحقیقات نشان داده است بیشتر کسانی که به
کتاب و کتابخوانی علاقه دارند والدینی داشته‌اند که در دوران کودکی لحظات شیرین و
گرمی را در هنگام خواندن داستان‌ها برای آنها ساخته و پرداخته‌اند.با عمل به توصیه
های زیر دانش آموزان جذب کتاب شده به طوری که کتاب را بهترین دوست خود بدانند و از
آن جدا نشوند.
زمان خاصی را به عنوان زمان خواندن داستان در نظر بگیرید : این مورد به خصوص برای
کودکان نوپا بسیار مهم است. زمان قصه‌سرایی نبایدطولانی باشد، در اینجا کیفیت از
همه چیز مهمتر است، اما سعی کنید آن را به صورت برنامه‌ای منظم در هر روز دنبال
کنید.
کتابهایی را انتخاب کنید که خودتان از خواندن آنها لذت می‌برید، زیرا عدم علاقه
شما، به خوبی در آهنگ کلام شما منعکس می‌شود.
به خاطر داشته باشید که اغلب سطح شنیداری کودکان بالاتر از سطح خواندن آنهاست: پس
فکر نکنید ممکن است کودک شما که در گروه سنی الف قرار دارد از شنیدن کتابهای گروه
سنی ب، ج یا بالاتر لذت نبرد.
همیشه قبل از خواندن، عنوان کتاب و نام نویسنده آن را اعلام کنید.
داستانی را که می‌خوانید در ذهن خود تجسم کنید: مناظر را در ذهن خود ببینید، حتی
زمانی که کتاب هیچ گونه تصویری ندارد. این کار باعث می‌شود که داستان را به زیبایی
و واضح تعریف کنید.
در حین خواندن از تنوع استفاده کنید: متناسب با داستان، تن صدای خود را بالا و
پایین ببرید، با دستان و اعضای صورت خود اشارات گوناگونی پدید آورید. همه اینها در
جذاب‌تر کردن داستان برای شما و فرزندتان کمک می‌کند.
بسیاری از کودکان از«خواندن مکرر» یک داستان لذت می‌برند.
کودکتان را تشویق کنید که صفحات را ورق بزند، یا حتی عباراتی که بلد است را
بخواند: هر دوی شما می‌توانید با افزودن دیالوگ‌های جدید، صداهای متفاوت و اشارات
مختلف به آن شاخ و برگ دهید.
به آرامی بخوانید: در حین خواندن، سؤالاتی بپرسید و به پرسش‌های کودکتان پاسخ
دهید. به عکس‌ها اشاره کنید و در مورد تصاویر کتاب بحث کنید. از کودکتان بپرسید:
«فکر می‌کنی بعد از این چه اتفاقی خواهد افتاد؟»
فعالیت‌های اضافه و متناسبی با فضای داستان، ارائه کنید: کارهایی مثل آشپزی یا
درست کردن کاردستی که با داستان شما متناسب و هماهنگ باشند یا فعالیت‌هایی که
خواندن را به عنوان بخشی از علوم و فنون غنی ادبیات شکوفا سازند و به پیشرفت در
یادگیری مهارت‌های ادبی منجر شود.
در زمان داستان با کودک خود مدارا کنید، اما در عین حال جدی و محکم باشید: چنانکه
کودک شما نسبت به خواندن کتاب بی‌میل است اجازه دهید دراین حین نقاشی بکشد. شاید
حتی بتواند یک نقاشی از فضای داستان بکشد!
با آموزگار کودکان صحبت کنید یا به کتابخانه منطقه‌تان بروید تا از پیشنهادها و
تجربیات آنها در این رابطه بهره‌مند شوید: به این وسیله فهرست‌های گوناگونی از
کتابهای مختلف خواهید یافت و شاید حتی آنها بتوانند کتابهایی که خواندن بلند
آنها برای کودکان اثربخش بوده است را به شما معرفی کنند.
خواندن، یک فعالیت تفریحی است شما فقط روزانه ۱۵ دقیقه برای آن وقت صرف‌کنید و از
نتیجه سود بخش آن برای خود و فرزندانتان تا آخر عمر بهره بگیرید.
راهکارهای عملی برای تشویق بچه ها دوره ابتدایی به کتابخوانی
۱- اولین نکته در تشویق کودکان به مطالعه، ایجاد احساس خوشایند در کودک است. پس بازخورد مثبت و اشتیاق خودتان را به کتا ب خواندن کودکان نشان دهید. در این زمینه هم آموزگاران و معلمان و هم والدین نقش مهمی دارند.
۲- زمان مشخصی را منزل – مثلا هر شب ۲۰ دقیقه قبل از خواب یا مثلا هر روز جمعه بعد از ظهر – و در مدرسه – مثلا ده دقیقه آخر کلاس – را به مطالعه و خواندن کتاب اختصاص دهید تا کتابخوانی به صورت یک عادت یا فرهنگ در خانه یا کلاس درس شما بدل شود.
۳- مادر و پدرها برای تربیت کودکان اهل مطالعه می توانند پول توجیبی معلومی را به خرید کتاب اختصاص دهند و مثلا در هر ماه بودجه خاصی را برای خرید کتابهای مورد علاقه کودکان در نظر بگیرند.
۴- آموزگاران می توانند جایزه هایی برای مطالعه در نظر بگیرند و مسابقات کتابخوانی در کلاس برگزار کنند.
۵- اگر کودکان کتابی را نیمه رها کردند، با آن ها برخورد مناسبی داشته باشید! و با برخورد نامناسب موجب دلزدگی کودک نشوید. حتما شما هم خودتان کتابهایی را نیمه رها کرده اید چون موضوع یا سبک نگارش نویسنده بریتان جالب نبوده است.
۶- برای بچه ها کتابهای مناسب در حد سواد خواندنشان بخرید! یک راه ساده و سرانگشتی – به جز رده سنی- این است که هر کودک کوچکتر باشد تعداد کلمات هر صفحه کتاب باید کمتر باشد. پس به کودک کلاس اول دبستان، کتابی را که ۱۰ خط نوشته در هر صفحه دارد برای خواندن پیشنهاد ندهید بلکه دنبال کتاب در سطح سواد کودک باشید.
۷- برای بچه هایی که به
خواندن علاقه ندارند، از کتابهای مصور و مجلات غافل نشوید. کتابهای مصور موضوع
داستان را با تصویر و نوشته توضیح می دهند و بسیاری از دانش آموزان به خوبی با آن
ارتباط برقرار می کنند.
۸- توجه کنید که مطالعه
کردن فقط خواندن کتاب نیست! خواندن بروشور های مختلف، خواندن بر چسب مواد غذایی،
خواندن تابلوی مغازه ها و علائم رانندگی همه به توقیت مهارت خواندن کودکان به خصوص
در سالهای اول دبستان کمک می کند.